ဥပေဒအရ အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္း (The rule of Law) ဆိုတာဘာလဲ?
ဒီမိုကေရစီကို ယံုၾကည္ရင္၊ ဒီမိုကရစီကို က်င့္သံုးရင္ လြပ္လပ္စြာ
ေရြးခ်ယ္ခြင့္သာမက - လြတ္လပ္စြာ ေရာင္းဝယ္ပိုင္ခြင့္၊ စီးပြားရွာခြင့္၊
ေျပာဆိုခြင့္ေတြ ရွိရပါမယ္။ ဒီလြတ္လပ္ခြင့္ေတြ ရွင္သန္ဖို႔၊
တည္ၿမဲခိုင္မာဖို႔အတြက္ လူတိုင္းလူတိုင္း ဥပေဒေဘာင္အတြင္းမွာ ရွိၿပီး၊
လူတိုင္းရဲ႕ အခြင့္ေရးေတြကို ေဘာင္ခတ္ထားတဲ့ ဥပေဒေတြက အာမခံခ်က္ေတြ
ေပးထားရပါမယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီမိုကေရစီကို ျမတ္ႏိုးတဲ့ လူသားေတြ၊
ဒီမိုကေရစီက်င့္သံုးတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ မိမိကို က
ိုယ္စားျပဳမယ့္သူ၊
ျပည္သူ႔ကိုယ္စားလွယ္ေတြကို လြတ္လပ္စြာေရြးခ်ယ္ခြင့္ (freedom to choose
its own representatives) အျပင္ ဥပေဒအရ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ (Rule of Law) ကို
ထိထိေရာက္ေရာက္ က်င့္သံုးၾကရပါတယ္။
အေျခခံကေတာ႕- တိုင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္မႈစနစ္၊ အစိုးရနဲ႔ ဥပေဒစိုးမိုးေရးကို
ေဖာ္ထုတ္ေပးတဲဲ့ Constitution လို႔ ေခၚတဲ့ တိုင္းျပည္ရဲ႕
ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒပဲ ျဖစ္တယ္။ ဒီ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု
အေျခခံဥပေဒမွာ ျပည္သူျပည္သားေတြအတြက္ အေျခခံၾကတဲ့ အခြင့္အေရး (Basic
rights) ေတြကို အကာအကြယ္ေပးမယ့္၊ အုပ္ခ်ဳပ္သူအစိုးရကို ေဘာင္ခတ္ထားတဲ့
ဥပေဒမ်ဳိးေတြ ပါရမယ္။ ဥပမာ - လြတ္လပ္စြာ ေရြးခ်ယ္ခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ
ေရာင္းဝယ္ပိုင္ခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုပိုင္ခြင့္မ်ဳိးေတြေပါ့။ ဒါ့အျပင္
(လူ) ဆိုတာ ေဖ်ာက္ျပန္ႏိုင္တာေၾကာင့္ (လူ႔) ဆႏၵအရ ထင္ရာမဆိုင္းႏုိင္ေအာင္
ဥပေဒျပဳမယ့္ အမတ္မင္းေတြ၊ ဥပေဒကိုသံုးၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္မယ့္
အစိုးရအာဏာပိုင္ေတြကို - ဒီဥပေဒမ်ဳိးေတာ့ မသတ္မွတ္ႏိုင္၊ ဒီဥပေဒအရ ဒီအထိ
မလုပ္ႏိုင္ - ဆိုတာေတြကို ထဲ့သြင္းထားၿပီး၊ ေဘာင္ခတ္ထိန္းကြပ္
ေပးထားရပါတယ္။
ဥပေဒႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္း (Rule by Law) ဆိုတာဘာလဲ?
အာဏာရွင္စနစ္ကို အေျချပဳၾကတဲ့ စနစ္တိုင္း - သက္ဦးဆံပိုင္ ပေဒသရာဇ္စနစ္
(Feudalism) - စစ္အာဏာရွင္စနစ္ (Military Dictatorship) - ဖက္ဆစ္စနစ္
(Fascism) - လက္ဝဲအာဏာရွင္စနစ္ (ဥပမာ ဆီးရီးယား Syria) - ပစၥည္းမဲ့
အာဏာရွင္စနစ္ (Dictatorship of the Proletariat) (ဝါ) ကြန္ျမဴနစ္စနစ္ -
တြင္မူ အုပ္ခ်ဳပ္သူလူတစု (သို႔) အာဏာရွင္ လူတဦးရဲ႕ ဆႏၵ - စိတ္တိုင္းက်
ျဖစ္ေစဖို႔ ဥပေဒထုတ္၍လည္းေကာင္း၊ အမိန္႔အာဏာထုတ္၍လည္းေကာင္း
အုပ္ခ်ဳပ္ၾကပါတယ္။
ထို႔ေၾကာင့္ အထက္ေဖာ္ျပပါ အာဏာရွင္စနစ္တိုင္းမွာ
အုပ္ခ်ဳပ္သူ အာဏာရွင္ေတြရဲ႕ အာဏာစိုးမိုး တည္တံ့ေရးကိုသာ ရည္စူးၿပီး
ဥပေဒေတြ ထုတ္ၿပီး အဲဒီဥပေဒေတြကို ကိုင္ကာ ဓားမိုးအုပ္ခ်ဳပ္ပါလိမ့္မယ္။
ၾကိဳက္ရာဥပေဒေတြကိုထုတ္၊ ဒီဥပေဒေတြကိုကိုင္ၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္မႈစနစ္ကို Rule by
Law, ဥပေဒနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္းလို႔ ေခၚေဝၚၾကပါတယ္။ တနည္းအားျဖင့္
ဥပေဒကိုသံုးၿပီး မတရား အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဖတ္မိသမွ် ေ၀ငွျခင္းသာ
ကိုမ်ိဳးမင္း(ျမစ္ႀကီးနား)
8-3-2017
